အာဆီယံစီးပွားရေးအသိုက်အဝန်း အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး အာဆီယံနိုင်ငံများအကြား ကျွမ်းကျင်မှုအပြန်အလှန် အသိအမှတ်ပြုရေးစီမံကိန်းအား အခြေပြု၍ မြန်မာနိုင်ငံ လုပ်သားများ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းရေးအဖွဲ့ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အလုပ်သမားဝန်ကြီး ဌာန (ယခု အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာန) မှ ဦးဆောင် ဝန်ကြီးဌာန (focal ministry) အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး အမျိုးသားအဆင့် ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးအကဲဖြတ်ရေးနှင့် အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ထုတ်ပေး ရေးစနစ်ထူထောင်ရန်နှင့် အာဆီယံကျွမ်းကျင်မှုအသိအမှတ်ပြုရေးစနစ်ကို အထောက်အကူ ပြုနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ အစိုးရဝန်ကြီးဌာနများ၊ ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သော မြန်မာနိုင်ငံ လုပ်သားများ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းရေးအဖွဲ့ကို ၂၀၀၇ ခုနှစ် တွင် အမိန့်ကြေညာစာအမှတ် (၂၉/၂၀၀၇) အရ စတင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ISO 9001-2015: Quality Management System (အရည်အသွေး စီမံခန့်ခွဲမှု စနစ်) အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ကို ရရှိခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ လုပ်သားများ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းရေးအဖွဲ့သည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ အလုပ်အကိုင်နှင့် ကျွမ်းကျင်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဥပဒေအပေါ် ကျောထောက်နောက်ခံပြု၍ မြန်မာလုပ်သားထု၏ ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၂။      လုပ်ငန်းကဏ္ဍအလိုက် ကော်မတီများ ဖွဲ့စည်းခြင်း

မြန်မာနိုင်ငံ လုပ်သားများ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းရေးအဖွဲ့သည် အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းကဏ္ဍအလိုက် ကော်မတီများ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ လုပ်သား များ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းရေးအဖွဲ့ တည်ထောင်ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှစ၍ လုပ်ငန်း ကဏ္ဍအလိုက် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှု “စံ” များ ရေးဆွဲနိုင်ရန် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ရေးကော်မတီများကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ သတ္တုနှင့် အင်ဂျင်နီယာ၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊ သစ်လုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ရေလုပ်ငန်း၊ ပို့ဆောင်ရေး၊ သတ္တုတွင်း၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုဝန်ထမ်းဝန်ဆောင်မှု၊ ထုတ်လုပ်မှု၊ စီးပွားရေး၊ ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားဝန်ဆောင်မှု၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓါတ်ငွေ့၊ လျှပ်စစ်အင်ဂျင်နီယာလုပ်ငန်း၊ IT လုပ်ငန်းတို့ အတွက် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ရေးကော်မတီ (၁၅) ခု ဖွဲ့စည်းထားပြီး သက်ဆိုင်ရာဦးစီးဌာန/ အဖွဲ့အစည်းများမှ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ကြသည်။ ကျွမ်းကျင်မှုစံအခြေပြု စစ်ဆေးအကဲဖြတ်နိုင်ရန်နှင့် အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ထုတ်ပေးနိုင်ရန် ၂၀၁၂ ခုနှစ် တွင် ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးအကဲဖြတ်ရေးနှင့် အသိအမှတ်ပြုရေးကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး စက်မှုဝန်ကြီးဌာန (ယခု စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန)၊ စက်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် စစ်ဆေးရေး ဦးစီးဌာနမှ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်သည်။ ကျွမ်းကျင်မှုစံအခြေပြု လေ့ကျင့် သင်ကြားနိုင်ရန် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာလေ့ကျင့်ရေးကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းထားပြီး ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာနမှ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်သည်။ ဥပဒေအရ ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးရန်ပုံငွေ တည်ထောင်နိုင်ရေးအတွက် ရန်ပုံငွေစီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီ ဆက်လက်ဖွဲ့စည်းရမည်။

၃။      အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုစံများကို ရေးဆွဲသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းခြင်း

ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများ မွေးထုတ်နိုင်ရေး လေ့ကျင့်သင်ကြားရန်နှင့် ကျွမ်းကျင်မှုအသိအမှတ် ပြုနိုင်ရန် NSSA သည် လုပ်သားဈေးကွက်တွင် ကျွမ်းကျင်လုပ်သား အများဆုံးလိုအပ်သော အလုပ်အကိုင်များကို ဦးစားပေးရွေးချယ်၍ အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုစံများကို ရေးဆွဲ သတ်မှတ်သည်။ NSSA သည် အမျိုးသားအဆင့် ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အချင်းမူဘောင် ချမှတ် ထားပြီး အဆင့် (၁)-အသင့်အတင့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သား၊ အဆင့် (၂)- ကျွမ်းကျင်လုပ်သား၊ အဆင့် (၃)- အဆင့်မြင့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားနှင့် အဆင့် (၄)- ကြီးကြပ်သူဟူ၍ ကျွမ်းကျင်မှုအဆင့် (၄) ဆင့် သတ်မှတ်ထားသည်။ အမျိုးသားအဆင့် ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အချင်းမူဘောင်တွင် သတ်မှတ်ထား သော ကျွမ်းကျင်မှုအဆင့် ဖော်ပြချက်အတိုင်း အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ရေး ကော်မတီများနှင့်အတူ သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်အကိုင်အလိုက် ကျွမ်းကျင်မှုစံများကို ရေးဆွဲ သတ်မှတ်ပြီး ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များ၊ Professional Association များ၏ အကြံပြုချက်ရယူ၍ အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းလျက်ရှိပါသည်။ အသင့်အတင့် ကျွမ်းကျင်အဆင့်မှ ကြီးကြပ်သူအဆင့်အထိ အလုပ်အကိုင်များ၏ ကျွမ်းကျင်မှုစံများကို အတည်ပြုပေးလျက်ရှိပါသည်။

၄။      ကျွမ်းကျင်မှု အသိအမှတ်ပြုရေးအစီအစဉ်များ

နိုင်ငံ၏ ဈေးကွက်စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် လုပ်သားဈေးကွက်ရှိ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အဓိက ပါဝင်လျက်ရှိရာ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များသည် တထောင့်တနေရာမှ နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုပေးလျက်ရှိသည်။ ကျွမ်းကျင်မှုအသိအမှတ်ပြုရေး အစီအစဉ်သည် ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးယန္တရားကြီးတခုလုံးကို ပြန်လည်မောင်းနှင် ပေးမည့်လုပ်ငန်းတခုဖြစ်ပြီး ကျွမ်းကျင်မှုအသိအမှတ်ပြုရေးစနစ်အား မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြင့် လုပ်သားဈေးကွက်အတွင်း ကြုံတွေ့နေရသော ပြဿနာများကို လျော့နည်းစေသကဲ့သို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းကောင်းများ ရရှိစေရေးနှင့် စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားစေရေးစသည့် ရေရှည်ကောင်းကျိုးများ ဖြစ်ထွန်းလာစေသည်။ NSSA သည် ရေးဆွဲသတ်မှတ်ထားသော ကျွမ်းကျင်မှုစံများကို GIZ TVET Project ၏ အကူအညီဖြင့် ၂၀၁၃- ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ကျွမ်းကျင်မှုအသိအမှတ်ပြုရေး ရှေ့ပြေးစီမံချက်ကို အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့သည်။ ၎င်းစီမံချက်မှ တဆင့် လုပ်သားထု ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကျွမ်းကျင်မှု စစ်ဆေးအကဲဖြတ်ခြင်း နှင့် အသိအမှတ်ပြုရေးဆိုင်ရာနည်းလမ်းများကို စတင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင်၍ Swisscontact အပါအဝင် အခြားဖွံ့ဖြိုးရေးမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်း များ၊ ကုမ္ပဏီများမှလည်း လုပ်သားထု ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပူးပေါင်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်လာသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဩဂုတ်လအထိ အလုပ်အကိုင် အမျိုးအစား (၃၀) ကျော် တွင် စုစုပေါင်း ဖြေဆိုသူ တစ်သောင်းရှစ်ထောင်ကျော်ကို စစ်ဆေးအကဲဖြတ်ခဲ့ပြီး အရည်အချင်း ပြည့်မီသူ တစ်သောင်းခြောက်ထောင်ကျော်ကို အမျိုးသားအဆင့် အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှု အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် အဆင့် (၁) နှင့် အဆင့် (၂) အပ်နှင်းပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ဖြေဆိုသူအများစုမှာ လုပ်ငန်းခွင်အတွေ့အကြုံရှိပြီး ကျွမ်းကျင်မှု အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်မရှိသော ကျွမ်းကျင်လုပ်သား များ ဖြစ်ကြသည်။ တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်များတွင် လုပ်ငန်းလိုအပ်ချက်အပေါ် မူတည်၍ ကျွမ်းကျင်မှုစံအခြေပြုသင်တန်းများ လေ့ကျင့်သင်ကြားသော သင်တန်းကျောင်း များကို အလုပ်အကိုင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုစံသတ်မှတ်ရေးကော်မတီများ၏ ထောက်ခံချက်ဖြင့် အသိအမှတ်ပြု (Accreditation) ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးအကဲဖြတ်ရေးဌာန များကို NSSA ၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးအကဲဖြတ်ရေးနှင့် အသိအမှတ်ပြုရေး ကော်မတီမှ အသိအမှတ်ပြု (Accreditation) ပေးသည်။

၅။      နိုင်ငံအတွင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု

NSSA သည် လုပ်သားထု၏ ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များဖြစ်သည့် ကျွမ်းကျင်မှုစံရေးဆွဲခြင်း၊ ကျွမ်းကျင်မှုလေ့ကျင့်ခြင်း၊ ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးအကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် အသိအမှတ် ပြုခြင်းစသည့် နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ဝန်ကြီးဌာနများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့များ၊ ပုဂ္ဂလိကနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုမိတ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ သယံဇာတနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန၊ လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာန၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊ ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေး နှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့သည် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေသော ဝန်ကြီးဌာနများဖြစ်သည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံအထည်ချုပ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံစက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်သူများအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသတ္တုတွင်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံကွန်ပျူတာလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်၊ အထည်အလိပ် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (မန္တလေး)၊ မြန်မာနိုင်ငံ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံများအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ်၊ မြန်မာ့ယွန်းထည်အသင်းစသည့် လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းတို့သည် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေသော အသင်းများဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအင်ဂျင်နီယာ အသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသူနာပြုနှင့် သားဖွားကောင်စီ၊ Myanmar Hospitality Professionals Association နှင့်   Myanmar Beauty and Hair Professional Association တို့သည် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေသော Professional Association များဖြစ်သည်။ GIZ ၊ Swisscontact ၊ JICA ၊ ILO ၊ IOM၊ ADB ၊ Lux Development Agency စသည့် ဖွံ့ဖြိုးမှုမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၆။      ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု

ASEAN Qualification Reference Framework ကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ အာဆီယံစီးပွားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေး (ASEAN Economic Ministers-AEM)၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ အာဆီယံ ပညာရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေး (ASEAN Education Ministers-ASED)၊ အာဆီယံအလုပ်သမားဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေး (ASEAN Labour Ministers-ALMM) တို့တွင် အတည်ပြုခဲ့ပါသည်။ AQRF သည် ASEAN Economic Community (AEC) ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ လမ်းပြမြေပုံတွင် ညွှန်းဆိုထားသော ဒေသတွင်း ကျွမ်းကျင်လုပ်သား လွတ်လပ်စွာ သွားလာခြင်း၊ အာဆီယံ လူမှု-ယဉ်ကျေးမှုအသိုက်အဝန်း (ASEAN Socio-Cultural Community-ASCC) ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ လမ်းပြမြေပုံတွင် အာဆီယံ ကျွမ်းကျင်မှုအသိအမှတ်ပြုရေး မူဘောင်တခုဆီသို့ ရောက်ရှိစေရေး အမျိုးသားအဆင့် ကျွမ်းကျင်မှု အရည်အချင်းမူဘောင် တည်ထောင်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ပါသည်။

AQRF တွင် Mutual Recognition Arrangement (MRA) and Mutual Recognition of Skills (MRS) အပိုင်း (၂) ပိုင်း ပါဝင်ပြီး MRA သည် ကဏ္ဍ (၈) ခုတွင် အဆင့်မြင့်ကျွမ်းကျင်သူများအတွက် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ပြီး MRS သည် အလယ်အလတ်ကျွမ်းကျင် အဆင့်နှင့် အဆင့်နိမ့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများအတွက် ရည်ရွယ်ပါသည်။

MRS ရှေ့ပြေးအကောင်အထည်ဖော်ခြင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဦးဆောင်၍ CLM နိုင်ငံများကို အောက်ပါလုပ်ငန်းကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်-

• အုတ်စီခြင်းနှင့် အချောကိုင်ခြင်း       -         ထိုင်းနိုင်ငံသည် လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်အတူ
• အဆောက်အဦ လျှပ်စစ်သွယ်တန်းခြင်း        -         ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ
• အထည်ချုပ်လုပ်သား  -         ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသည် အဆိုပါ အလုပ်အကိုင် (၂) ခုအတွက် ကျွမ်းကျင်မှုစံ၊ ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးအကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် အသိအမှတ်ပြုခြင်းဆိုင်ရာ အပြန်အလှန်အသိအမှတ်ပြုခြင်းအတွက် ဆွေးနွေးနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။